Эре арбитражный суд-тиде тӱнямбал организаций, 1899 ийыште негызлалтын, кугыжаныш кокласе ӱчашымаш шотышто куштылемдаш манын-членВарьироваться годым тӱрлӧ кундемлаште ончалтеш, демаркация мланывалсе чек да теҥыз, суверенитетым, айдемын праваже улеш, торгайымаш да калык кокласе инвестиций тӱсшым, кӧргӧ да тыге. Штаб-пачерыштыже Гаага, нидерланды, Тӱня Полатыште, да тыгак тӱнямбал правам академий тӱнямбал судышто лийын куштеныт. Суд шонем, судьялан пашам калык-влак кокласе у лийын огыл, документ пашаште эн сай пример икымше, кугыжа дария персийыш лектеш. Вара, перемирий годым, деч ончыч кумло ий 445. Спарта коклаште, Афиныште, тудо тыгай учрежденийым почаш манын, ӱчашаш шонышо кок ола коклаште. Римыште кок ий марте роль кокла кокла коклазе авторитет ачай, но амал дене келшыдымаш лийын, молан манаш гын, совет вуйлатышылан шотлалтеш але просто садыгак тудлан приговорым пуэн. Xix курымышто сӱретлыше икмыняр случайжым, кунам процедурын кучылташ лиеш третейский тӱнямбал сар конфликт тӱҥалаш пунчалын. Эре улшо латин америкыште да сша коклаште соглашенийым суд пурташ шонен. Тыгак палемдыман, арбитражный суд мо, кугыжаныш коклаште ӱчашымаш лончылаш, манеш, конфликт утлен. Икымше лаштыкыш шаркалыше-влак деч вара конференцийыште обращений панамериканский арбитражный суд ӱчашымаш чыла лийын, тидын лӱмеш национальный кылдалт шогат да кугыжаныш интересым'. Конференций годым 1899 ийыште гаага веле лийын, икымше тӱнямбал арбитражный суд лийын. Конституционный суд паша лийын де бофор нидерланды йот элысе министрын сомылым коден, тудо шотлен, что чот эл, сита лийын, 1900 ий сентябрьыште, тугеже, индеш ӱжеш 1901 ийыште икымше апрель совещаний, манеш, ыштыше должностной еҥ. Тиде вашлиймаш уло, лектышыже семын, постышто шогалтышт Барон Мельвиль генеральный секретарьже р ва Линден.
1913 ий август марте тиде да моло погынышт, эртарен полатыште гаага лийын, тудо жап марте, эше суд куснаш ок йӧрӧ, тӱня полатыште.
1914 ӱжӧ да 1919 коклаште суд лийын огыл, карикатурым кумылаҥден, тудым ужалымаш гыч полатыште кучылтмым ончыкташ. Кугу сар пытымеке, Эре арбитражный суд лиеш, нацийын лиге ужам, кузе гына ышташ, утларак да утларак кумыл дене организаций-влакын ыштен моштымашышт ӱшаным. Кокымшо пашадыме жапыштыже суд лиеш, 1938 ий 1954 да кокла, тӱнямбал правам шуктымо шотышто эксперт шуко, нуным шӧраш манын йодеш. Предложенийым але суд савыра лийза, тиде-кугыжаныш да частный еҥ кокласе ӱчашымаш шотышто гына ыштыме. Туге гынат, тиде ойым ик сеҥымаш гыч, роль да тудлан судым налын. Октябрь 1993 ийыште тудым йошкар эскерен Ilt оон генеральный ассамблейын статусым пуаш лийын. Латкандаш ий да 2007 ий октябрь 2013 кок 11 шыжа мо лийын манын, ушештарыме, келшышын, конференций гыч куржын 1907 ий кече деке, тӱняште да организаций полышым пуымо нерген. Эре улшо ик суд канцеляр ӱзгарым бюрожо элемент тӱнямбал, Совет директоржо, эре, арбитр, кугыжаныш шогалтат-Гаага конвенцийыш ӧрдыж, да, пытартышлан, списке гыч вийым правилым. Вуйсавырныш тиде факт тудын тӱнямбал религий ойыртемышт уло эше ик суд деч ойыртемалтеш, суд молан эре палатыште да частный сеансыш третейский. Тиде CPA огыл"суд"терминын значенийже, организаций да цель дене но рушла доступен куштылго йӧн эреак уло, вес семын манаш да арбитражный реестр служитлен процедурым тӱнямбал кылдалтше, да тидын шотышто комиссий тергымаш дене сӧраса. Арбитражный суд Суд шерге огыл, а айдеме спискыште веле, кугыжаныш шогалтат-орхидей-влак могырым, могай шотышто кугыжаныш могырым полышым ойырымаш пунчалым арбитр да кучылт кертеш ӱчашен секретариатын инвестиций'. Директор каҥаш-тиде орган, чыла кугыжаныш представительышт гыч шогышо диплом-член, нидерланды ӱжеш. Йот эл паша шотышто министр нидерланды, нуным тыгакак чарныше членже, шого агентше-влак деч да, кугыжаныш диплом-орхидей-влак членже, нидерланды ӱжеш. Совет тӱнямбал Бюрожо вашешта направлений почеш, бюджет организаций да тудын пашаже нерген отчетым ыштен. Судья але судья, судак кол-влак могай член паша маналтеш. Кажне Кугыжаныш-туныктышо-влакын тӱнямбал права йодыш членыш шогалташ сай марте ныл керт, угыч куд ий жапыште кӱкшӧ мораль да лӱмнерыштым арбитрже сомылым шке ӱмбаке налаш ямде улам.
Кеч-могай кугыжаныш арбитрже гыч членже, группо дене пырля рушла кугыжаныш.
Судья лийме годым ойырен налын кертеш арбитраж, тудо полшышо йӧныш cpa. Тӱшка национальный тӱнямбал судышто членыш кандидат ойырен кертеш. CPA дене тӱнямбал судышто южгунамже лугалтше, тушто могай оралте чоҥалтын. Cpa наций-влак организаций уша системын ужашыжлан шотлалтеш огыл, тудо эсогыл гын 1993 ий гыч ушнышо наций-влак организацийын генеральный ассамблейже могай улмыжым эскера.
Административ советын органыштлан шотлалтше, тергыше организаций ден акт эскерен, тӱҥ шотышто, тӱнямбал бюрожо управлений системым администратор сомылым улыт, бюджет да пашадар йодыш поснак деч посна гын, подрядчик паша вийже нерген идалыкаш отчетым возенна.
Тудын пашажым совет правиллан виктарымаш процедурым тӧрлалтыт, латиндеш гаага 1900 ий сентябрьыште пеҥгыдемдыме.
Диплом каҥашын представительышт гыч шогышо, тӱнямбал конференций гаага тӱняшке ӱжӧ. 1907 ийыште участвоватлаш индеш член органже-влакым чумырымо дене, нуно генеральный секретарь шогалта, суд пашаеҥ-влак да тӱнямбал бюро вуйлатыше. Кугыжаныш кокла гыч кажныже-суд марте ныл участникше арбитр пуа йӧным ыштен. Вара лӱмерыш нунын лӱмыштым ончыктымо лиеш, бюро гыч ыштеныт, куд ий жапыште, нунын верч мандат ала лийын шуеш. Тиде списке гыч, кажне йодышлан посна ойырымо годым арбитр мо. Январь спискыште лийынам ик арбитр шотышто 244 1988. Лиге нацийын уставыште пеҥгыдемдыме лийза, тиде судышто судья списке гыч ойырен налме кандидат лӱмжӧ уло мо лийын йымалне 'национальный группо' (арбитр кажне кугыжаныш деч ныл марте) арбитражный суд эре. Адакшым кодшо тӱнямбал судышто эн вийым, лач тудым лӱмер гыч ойыро кугыжаныш лӱдыкшыдымылык совет член улмышт гыч луктыныт да арбитражный суд тӱшка гыч эреак генеральный ассамблейже. Эре улшо тӱня палатыште членыш кандидатлан темлен кертат ала третейский суд нобелевский премий деч посна.
Тӱнямбал бюрожо, эре палатын генеральный секретарь третейский судым вуйлатен, йӧн почеш юридический, руш да технике, документ-влакым аралыме, да официал кыл канал шотлалтеш.
Вуйсавырныш 1899 ий гаагский 30-57 лаштык конференций, кугыжаныш коклаште соглашений негызеш шуко улыт, правил пашам арбитражный процедурым палемдаш. Тиде 1907 ийыште правилым тӧрлаташ пурташ лиеш: процедурым ыштен куштылемдаш, тыглай утларак годым-тиде тӱҥ ял. Вара нуным кучылташ лиеш 1920-ий полатыште тӱнямбал правосудий эре составше. Эн ончыч, дене келша гын веле, манаш"компромисс", увертараш, тунемше-влакым арбитр да полномочийым. Тӱрлӧ процедурым юридический кок этап гыч шога: кутырымо да возымо каҥашымаш йодеш. Агент пашажым палемдыме да документ погымо годым икымше ужаш юрист да доказательстве да шканышт пайдам веле. Ончылно возымым кокымшо этап суд ӱчашымаш лектын, кудыжлан кайыме шотышто каҥашымаш пытыме, приговор ден пунчал лукташ шуко. Приговорым возеныт, мом судья семын шке шотан ойыртемалтше шонымаш авалта, уло секретарьже, президент подписатлен (1907 ий марте арбитр) апелляцийым лудалтеш да посна ужашыште лийын. Туге гынат, тыланда доказатлем керт олмыкташ налме годым ужат, койышыж да увертарымаш приговорым стадийыште каҥашен решатлымаш. Кеч-могай судыш пуэн да нунын шотышто пунчалым терген налаш йодынам. Тиде компромисс, палемдыме жаплан, тиде жапыште пужен лийын нерген йодмашым пуэн кертеш. Тиде лончышто палемдыме правил 55, 1899 ийыште комитет кумшо деч шокшым ӱчашат. Арбитражный суд эре ӱчашаш годымат полышым пуаш йӧн, але тудым оон тӱнямбал права шотышто комиссий правил дене келшышын эртаралтеш юнситрал торгайымаш, ушнен, могай ужаш лиеш, але кугыжаныш учреждений-влакын кугыжаныш организацийлаш. Тыгай годым арбитр могырым палемден ом керт гын, суд секретарь палатыште выступатлен кертын семын эре третейский власть орган инвестиций, шогалтат нерген. Суд ӱчашымаш годым ойыро лийын кертеш, правашт шотышто нуно почеш теҥыз-влак конвенция оон когарташ (ЮНКЛОС).
Теҥыз технологий чыла права шотышто суд ӱчашымаш годым эн оон-ышто пашам ышта, пелаш деч посна.
СПС тӱҥалташ проектлан пуат 2009 ийыште, пашам ыштымашке виктаралтеш правилым арбитражный факультет, калык кокласе конфликт кумдык дене тӧрлымӧ йодмылан тудо вашештыш спецификация экстра-юж.
Пашаште эн тукым тыгаяк але лийын огыл пунчалым ыштыме метод-влакшын йодыш гыч ешартышым ыштат механизмыште Liability Convention, молан манаш кугыжаныш эрыкым тетла ом пу субъектше ушнен. Декабрь 2011 куд ий арбитраж дек ешартыш правил уло ӱчашымаш шотышто Ешартыш Мероприятий-атмосфера. Нуно шотлен, молан ешартыш мероприятийын цельже-калык-влак кокласе атмосфер веле огыл ӱчашымашым сизо улыт, но коклаштышт да частный лица. Мый 121 Кугыжаныш, кудын деке ушнынет 1907 да ик але кок Гаага 1899 конвенцийыш. Кугыжаныш кажне член марте ныл делегат палемден кертына, тудо судья сомылым шуктен. Нуно тӱрлӧ кундемыште тӱнямбал правам тунемын улыда, арбитр да кӱкшӧ мораль шке репутацийжым налаш ямде улам сӧрыкым'. Тиде лӱмер тичмаш: эн суд пашаште лийын, эркын-эркын журнал ыштыме годым чыла доступен нерген электрон видыш, ончен кодо. 2007 2008 бюджетше коклаште да, ик суд лий манын, суд пурен взнос гыч кандашшӱдӧ гыч средства 000 налог да тудын членже-влак, арбитраж туло велыште. Эре роскотланат, кугыжаныш кажне член лийшаш индивидуальный тӱлаш, почтын тӱнямбал системе негызеш У. Кажне могырышто йодеш арбитраж, тӱлыдымым судын да организаций-влаклан лийше роскотым, тидын шотышто пашадарым арбитр, функций да роскот журналыште рушла, но огыл чумыр организаций лийын роскот. Коклаштышт мутланыме годым палатыште да роскот лийын кертше предмет да суд деч варьироваться третейский годым эре паша шотышто веле.
